Wzornictwo można scharakteryzować na wiele różnych sposobów, a jednak utarło się, że robimy to, wskazując na narodowość. Włoski, niemiecki czy skandynawski design uchodzi za coś pożądanego, co definiuje styl oraz jakość. A co z polskim designem? Odkrywamy go na nowo i uczymy doceniać, a coraz więcej firm promuje swoje produkty wskazując, że zostały zaprojektowane przez polskich designerów, którzy w swojej pracy kierują się nie tylko zmysłem estetycznym, ale i zasadami zrównoważonego rozwoju – tak jak twórcy najnowszej kolekcji Silia od Deante.
Design po polsku
Do polskiego designu idealnie pasuje stare powiedzenie „cudze chwalicie, swego nie znacie”. Do niedawna zdawał się zupełnie niezauważalny, inaczej niż wielbiony przez masy design włoski czy skandynawski. Czy to za sprawą tęsknoty za tradycją, czy też odkrycia własnych możliwości, Polacy zaczęli cenić rodzime wzornictwo, które ma nie tylko bogaty dorobek, ale i wiele do zaoferowania, również na arenie międzynarodowej. Często dochodzą nas wieści o kolejnych nagrodach i wyróżnieniach dla polskich twórców i projektantów, którzy często są zapraszani do udziału w prestiżowych wystawach i wydarzeniach na całym świecie.
Polski design, cechujący się prostotą, funkcjonalnością i minimalizmem, można odnaleźć m.in. w zabawkach, meblach, porcelanie, architekturze, ale też przedmiotach użytku codziennego, tworzonych na przestrzeni ostatnich 100 lat. W tym okresie nieustannie ewoluował, odzwierciedlając styl i ducha czasów, co przyniosło efekty w postaci ikonicznych przedmiotów i mebli zaprojektowanych przez polskich projektantów. Przykłady to słynne krzesło "Panton" zaprojektowane przez Wernera Panton, ikoniczna lampka "Lava" zaprojektowana przez Oskara Zieta, czy też seria naczyń "Karolina" autorstwa Bogusława Śliwińskiego. Polski design wciąż rośnie w siłę, a jego ewolucja nadal trwa. Aktualnie do tytułu współczesne ikony designu aspiruje najnowsza kolekcja Silia firmy Deante, która już zyskała pierwsze wyrazy uznania ze świata designu.
Wzornictwo XXI wieku
Design już od lat łączy sztukę z funkcjonalnością, jednak dziś często jest efektem pracy całego zespołu ludzi o różnych specjalizacjach. Jest to szczególnie widoczne w przypadku producentów, którym zależy na tym, by ich produkty były dopracowane pod każdym względem. – Za każdy produkt z naszej oferty odpowiadają konkretni ludzie: projektanci, konstruktorzy, kontrolerzy jakości i menedżerowie produktów, którzy wspólnie pracują nad najlepszym rozwiązaniem. W ten sposób tworzymy autorskie, designerskie projekty, które uwzględniają nie tylko piękny wygląd, wygodę i funkcjonalność, ale również najlepszej jakości materiały, nowoczesne technologie oraz naszą proekologiczną politykę – wymienia Product Manager Magdalena Paszkowska.
Firmy zaczęły wykorzystywać design jako narzędzie do realizacji przeróżnych celów. Chcą, by ich produkty były charakterystyczne, rozpoznawalne i kojarzone z marką. Dotyczy to pojedynczych wyrobów, jak i całych serii czy kolekcji. Ważna jest innowacyjność, która stanowi punkt wyjścia do udoskonalania produktu. Nie chodzi tu wyłącznie o zachowanie przewagi nad konkurencją czy optymalizację procesu produkcji. W grę zaczęły wchodzić wszelkie kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem, a więc ekologiczne i społeczne. Firmy produkcyjne coraz częściej dążą do projektowania produktów, które są bardziej neutralne dla środowiska, energooszczędne i tworzone z uwzględnieniem norm etycznych.
Nie bez znaczenia dla współczesnego designu polskiego pozostaje miejsce jego tworzenia. Aktualnie odchodzi się już od zlecania produkcji w krajach, gdzie jest ona najtańsza. Coraz bardziej popularną praktyką jest zamknięcie pełnego procesu tworzenia na terenie firmy, dzięki czemu projekt pozostaje polski. Niektóre firmy podkreślają taki stan rzeczy, np. Deante, producent wyposażenia kuchni i łazienek, który utworzył Deante Design Studio, do którego zaprosił polskich projektantów. Od pierwszego szkicu aż po efekt końcowy pracują oni nad nowymi projektami. Ich oryginalne wzornictwo przyniosło firmie Deante wiele prestiżowych nagród, w tym Top Design Award, Must Have, Dobry Wzór, czy Dobry Design 2023.
Ten ostatni tytuł został przyznany deszczownicy z kolekcji Silia, której tradycyjne kształty i nowoczesne wykończenie czynią z niej designerską perełkę. Sama deszczownica, jak i pozostałe elementy kolekcji stanowią reinterpretację jednego z najbardziej klasycznych modeli w historii armatury łazienkowej. Wiodącym kształtem pozostaje wygięta w łuk rura, która pozbawiona nadmiaru ozdób, spaja całość w minimalistycznych zaokrągleniach. Prostota kolekcji Silia sprawia, że pięknie prezentuje się w łazienkach industrialnych, skandynawskich, ale także w bardziej tradycyjnych wnętrzach. Dzięki temu stanowi przykład prawdziwie uniwersalnego designu.
Eko-design
Choć wygląd zawsze będzie pełnić kluczową rolę dla designu, coraz większą rolę odgrywa on w kontekście przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Projektanci uczestniczą już w tworzeniu rozwiązań i produktów zrównoważonych, efektywnych energetycznie i ekologicznych na każdym etapie cyklu życia, od produkcji, przez użytkowanie, aż po utylizację. Dzieje się tak z racji rosnącej świadomości ludzi i odpowiedzialności firm. Wspólny cel to całkowita redukcja śladu węglowego do 2050 roku. Choć termin może wydawać się odległy, firmy nie tracą czasu, a pierwsze działania zostały już podjęte.
- Cele zrównoważonego rozwoju i design to dwa tematy, które idą w parze. Już na etapie projektu można podjąć szereg kluczowych decyzji wpływających na środowisko. W naszym przypadku jest to wykorzystanie surowców dostarczanych przez naturę, z których powstają produkty granitowe i ceramiczne, projektowanie baterii, które pomagają oszczędzać wodę, standaryzacja opakowań, które pozostają estetyczne, ale zawierają minimum plastiku – wyjaśnia Product Manager Magdalena. Paszkowska Ekologiczne rozwiązania są najbardziej skuteczne, gdy wdroży się je jeszcze na etapie projektu. Projektanci mogą wówczas pracować w myśl zrównoważonego designu, który stawia na produkty o minimalnym wpływie na środowisko, energooszczędne rozwiązania czy redukcje odpadów. Eko-design musi uwzględniać również kwestię recyclingu, a więc projektować z wykorzystaniem jednego materiału lub łatwo oddzielnych składników, co w przyszłości ułatwi ich odzysk i ponowne wykorzystanie. Z drugiej strony można postawić na wyjątkowo trwałe materiały, które z czasem da się poddać renowacji.
Polski design ulega zmianom wraz z rozwojem i ewolucją świata projektowania. Być może nie jest szeroko znany, ale rośnie w siłę. Wykorzystuje nowe technologie i innowacje, ulega procesowi digitalizacji, czerpie z różnorodności kulturowej naszego kraju i staje się polem do kolaboracji i współpracy. Co najważniejsze polskie wzornictwo nie pozostaje obojętne na potrzeby współczesnego świata, a to stanowi bardzo dobrą prognozę dla jego dalszego rozwoju.
