Szkło na elewacjach budynków od dziesięcioleci fascynuje architektów swoją transparentnością, elegancją i nowoczesnym charakterem. Jednak wraz z rozwojem miast i coraz powszechniejszym stosowaniem szklanych fasad, pojawiły się wyzwania związane z ich wpływem na środowisko. Dziś, w dobie zrównoważonego budownictwa, szkło pełni rolę nie tylko estetyczną, ale też funkcjonalną, przyczyniając się do poprawy efektywności energetycznej, redukcji emisji oraz poprawy komfortu użytkowników budynków. Jak pogodzić te dwa, z pozoru sprzeczne, cele – tworzenie nowoczesnych elewacji i troskę o środowisko? Odpowiedzią mogą być innowacyjne technologie szklane, które pozwalają na tworzenie bardziej ekologicznych i efektywnych budynków.
Szkło, które odmieniło elewacje
Rewolucja w projektowaniu elewacji rozpoczęła się już w XIX wieku, gdy postęp technologiczny pozwolił na odciążenie zewnętrznych ścian budynków, które wcześniej musiały być grube i masywne, aby spełniać funkcję nośną. W efekcie można było powiększyć okna, wpuszczając więcej światła do wnętrz i nadając budynkom nową estetykę. W tym czasie szkło stało się symbolem nowoczesności i prestiżu – jego wykorzystanie wymagało stosowania nowatorskich rozwiązań konstrukcyjnych, co było dostępne jedynie dla nielicznych.
W XX wieku ten trend przybrał na sile, a w architekturze zaczęto wykorzystywać tzw. ściany osłonowe, czyli fasady zbudowane niemal wyłącznie z przezroczystego szkła. Biura korporacyjne, zwłaszcza w dużych metropoliach, przyjęły te nowoczesne rozwiązania jako symbol technologicznego postępu i uczestnictwa w globalnej gospodarce. Szkło na elewacjach budynków stało się znakiem siły i nowoczesności.
Niestety, wraz z napływem światła słonecznego do wnętrz pojawiły się też inne wyzwania. Duże przeszklenia powodowały nagrzewanie się pomieszczeń, co wymusiło intensywne chłodzenie budynków. Systemy klimatyzacyjne, oprócz tego, że były kosztowne, zużywały ogromne ilości energii, zwiększając emisję ciepła i przyczyniając się do pogłębiania problemu globalnego ocieplenia. Co więcej, szkło stosowane wówczas miało słabe właściwości izolacyjne, co oznaczało dodatkowe straty energii.
Z czasem, gdy szklane wieżowce zaczęły dominować w panoramie miast, ich wpływ na środowisko stał się coraz bardziej widoczny. W odpowiedzi na rosnące wyzwania ekologiczne, niektóre miasta, takie jak Nowy Jork w 2019 roku, wprowadziły przepisy mające na celu ograniczenie stosowania pełnych szklanych fasad w nowych budynkach. Ponadto, duże istniejące budynki miały zostać zmodernizowane, aby ograniczyć zużycie energii i zmniejszyć swój negatywny wpływ na środowisko.
Zmiana, która była potrzebna
Wreszcie szkło, dzięki swojej wszechstronności i walorom estetycznym, zrewolucjonizowało podejście do projektowania elewacji budynków, wprowadzając nową jakość w architekturze miejskiej. Coraz częściej wykorzystywane w fasadach, pozwoliło na płynne przenikanie się przestrzeni zewnętrznych i wewnętrznych, co nie tylko wpłynęło na estetykę, ale także otworzyło nowe możliwości dla kreatywności architektów. To właśnie szkło, jako materiał o wyjątkowych właściwościach, nadało budynkom lekkości i elegancji, redefiniując sposób, w jaki postrzegamy miejską przestrzeń.
Jednak za tymi estetycznymi zaletami stanęło wyzwanie – producenci szkła musieli znaleźć sposób na pogodzenie wymagań wizualnych z normami energetycznymi i technicznymi. - Aktualnie budynki ze szklanymi elewacjami muszą być przemyślane pod kątem izolacji termicznej, ochrony przed promieniowaniem słonecznym czy zmianami temperatury. Przy ciągłym wzroście znaczenia ekologii w budownictwie, wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań w projektowaniu fasad staje się kluczowe. Analiza cyklu życia budynku pozwala na optymalizację zużycia surowców i redukcję emisji zanieczyszczeń, co jest szczególnie istotne w kontekście globalnych wysiłków na rzecz zrównoważonego rozwoju – tłumaczy Szymon Piróg kierownik biura doradztwa technicznego w Pilkington Polska.
Estetycznie szkło nie tylko nadaje budynkom nowoczesnego charakteru, ale także doskonale współgra z innymi materiałami, takimi jak stal, beton czy drewno. Jego refleksyjna powierzchnia tworzy efektowny kontrast, który przyciąga wzrok i podkreśla współczesne podejście do architektury miejskiej.
Możliwości warte wykorzystania
Szkło, poza swoją estetyczną atrakcyjnością, oferuje także liczne funkcjonalne korzyści, które czynią je idealnym materiałem dla współczesnych elewacji. Jedną z kluczowych zalet szkła jest jego zdolność do wprowadzania dużej ilości naturalnego światła do wnętrz, co przekłada się nie tylko na poprawę komfortu użytkowników, ale także na zmniejszenie zapotrzebowania na sztuczne oświetlenie w ciągu dnia. Ostatnie lata przyniosły znaczący postęp w technologii produkcji szkła, co pozwala na jeszcze lepsze wykorzystanie jego potencjału. - Szkło może dziś wyróżniać się doskonałymi właściwościami izolacyjnymi, zmniejszać straty ciepła, czynić budynki bardziej energooszczędnymi, redukować potrzebę częstego mycia szyb i przez to ułatwiać oszczędzanie wody. Z drugiej strony szkło może być produkowane w taki sposób, który bardzo ogranicza jego ślad węglowy. Dzięki tym nowoczesnym rozwiązaniom architekci mają do dyspozycji szeroką gamę narzędzi do tworzenia dynamicznych i zrównoważonych fasad, które spełniają estetyczne wymogi, a jednocześnie odpowiadają na współczesne wyzwania związane z efektywnością energetyczną – mówi Szymon Piróg.
W dobie rosnącej świadomości ekologicznej szkło staje się również materiałem sprzyjającym zrównoważonemu rozwojowi. Jest w pełni przetwarzalne, co oznacza, że może być ponownie wykorzystane bez generowania dużej ilości odpadów. Tym samym wybór szkła jako materiału na elewacje to nie tylko kwestia estetyki, ale także odpowiedzialne podejście do ochrony zasobów naturalnych.
Funkcjonalność ukryta w szkle
W dzisiejszych czasach, kiedy zrównoważony rozwój i efektywność energetyczna stały się priorytetami, szkło oferuje wiele zaawansowanych funkcji, które znacząco podnoszą komfort użytkowników budynków. Jednym z przykładów nowatorskich rozwiązań jest szkło o niskim śladzie węglowym, które powstało dzięki zastosowaniu alternatywnych źródeł energii i surowców z recyklingu. Pilkington Mirai™, bo o nim mowa, idealnie wpisuje się w trend ekologicznych materiałów, które łączą wysoką jakość z dbałością o środowisko.
Równie istotnym aspektem funkcjonalnym szkła jest jego zdolność do kontrolowania przepływu ciepła i światła. Szkło przeciwsłoneczne, np. Pilkington Suncool™, zapewnia ochronę przed nadmiernym nagrzewaniem wnętrz, jednocześnie wpuszczając dużą ilość naturalnego światła. Dzięki temu możliwe jest utrzymanie komfortu termicznego, przy jednoczesnym zmniejszeniu zużycia energii na klimatyzację. Fasady z tego typu szkła minimalizują przenikanie promieni słonecznych, co znacząco obniża zapotrzebowanie na sztuczne chłodzenie w upalne dni.
W kontekście izolacyjności cieplnej, coraz większą popularność zyskują szkła o podwyższonych parametrach termoizolacyjnych, takie jak Pilkington Optitherm™ S3. Dzięki nim możliwe jest ograniczenie strat ciepła w zimniejszych miesiącach, co ma bezpośredni wpływ na redukcję kosztów ogrzewania oraz poprawę efektywności energetycznej budynków. Takie rozwiązania są stosowane zarówno w domach jednorodzinnych, jak i w budynkach komercyjnych, gdzie konieczne jest zapewnienie wysokiej izolacyjności fasad.
Nie sposób pominąć również funkcji samoczyszczącej, która zyskała uznanie w wielu realizacjach na całym świecie. Szkło samoczyszczące Pilkington Activ™, dzięki specjalnej powłoce, wykorzystuje naturalne siły przyrody, by redukować zanieczyszczenia osadzające się na powierzchni. To rozwiązanie pozwala na znaczne ograniczenie potrzeby częstego mycia, co jest wyjątkowo praktyczne, ale również przyczynia się do utrzymania elewacji w nienagannym stanie przez długi czas.
Nowoczesne szkło, z jego licznymi funkcjonalnościami, wpisuje się w szerszy trend poszukiwania zrównoważonych rozwiązań w architekturze i budownictwie. Szkło, które dawniej kojarzyło się głównie z przezroczystością i elegancją, dziś pełni kluczową rolę w zmniejszaniu wpływu budynków na środowisko – od redukcji emisji CO₂ poprzez poprawę efektywności energetycznej, aż po samoczyszczące właściwości, które ułatwiają utrzymanie fasad w nienagannym stanie. Szklane elewacje, dzięki dynamicznemu rozwojowi technologii, stają się kluczowym elementem zrównoważonego budownictwa, oferując architektom i inwestorom szerokie możliwości projektowania budynków pięknych, funkcjonalnych i ekologicznych.
