Instalacja wentylacyjna jest niczym układ oddechowy budynku i - tak jak w organizmie człowieka - jej sprawne funkcjonowanie jest kluczowe dla ludzkiego zdrowia. Poszczególne elementy składowe wentylacji oraz sposób ich utrzymania wpływają na wydajne działanie całości systemu.
Domy, mieszkania, ale także biura, sklepy i inne wnętrza to miejsca, w których spędzamy większość czasu. Znaczącą część życia przebywamy w zamkniętych obiektach. Powietrze, którym tam oddychamy musi podlegać regularnej wymianie, bo gromadzą się w nim różnego rodzaju zanieczyszczenia, szkodliwe przede wszystkim dla nas, ale i dla samych budynków. Znajdują się w nim wirusy, bakterie, pleśnie, grzyby, drożdże, alergeny, endotoksyny. Nie jest także wolne od zanieczyszczeń chemicznych pochodzących z materiałów budowlanych, farb czy mebli. Gromadzi się tam również wilgoć, która, gdy występuje w nadmiarze wymusza zwiększone ogrzewanie budynku. Brak odpowiedniej wymiany powietrza nie tylko obniża komfort przebywania w obiekcie, może także powodować choroby lub przyczyniać się do ich rozwoju.
Tempo wymiany powietrza – wymogi prawne
Intensywność wymiany powietrza w poszczególnych rodzajach budynków i pomieszczeń określona jest przepisami. Zgodnie z normą PN-83/B-03430 wymiana powietrza w mieszkaniach z największym natężeniem powinna zachodzić w kuchni - od 30 m3/h do 70 m3/h oraz w łazience - 50 m3/h. W wydzielonym WC oraz w pokojach mieszkalnych oddzielonych od kuchni, łazienki i WC więcej niż dwojgiem drzwi, a także w pokojach na wyższym poziomie czy znajdujących się w wielopoziomowym domu rodzinnym lub mieszkaniu wymiana powietrza powinna przebiegać z prędkością 30m3/h. W spiżarniach, garderobach i innych pomocniczych pomieszczeniach bez okien prędkość wymiany powietrza musi wynosić 15m3/h.
Kuchnia i łazienka – istotne punkty systemu wentylacyjnego
Dużo zanieczyszczeń powietrza powstaje w kuchni – to wilgoć, ale także cząsteczki spalania gazu, cząsteczki tłuszczu. Należy uniemożliwić rozprzestrzenianie się ich po całym budynku. Ponieważ naturalny przepływ powietrza przez mieszkanie odbywa się z pokoi w kierunku kanałów wywiewnych, właśnie przez kuchnię usuwana jest część zanieczyszczeń, która z nich pochodzi. Powód jest prosty: to m.in. w kuchni lokowane są kanały wywiewne. Kratek, którymi są zakończone kanały wentylacyjne lepiej nie zasłaniać siatkami na owady, by nie utrudniać dostarczania powietrza z zewnątrz. Wentylację naturalną w kuchni najczęściej wspomaga okap. Nie powinno się go wpinać do jedynej kratki wentylacyjnej, bo wtedy wentylacja będzie działała tylko, kiedy będzie pracował okap. Trzeba więc zapewnić urządzeniu oddzielny kanał wentylacyjny przeznaczony do tego rodzaju zastosowań albo wykorzystać pochłaniacz, który działa w obiegu zamkniętym, oczyszczając powietrze za pomocą systemu filtrów (które należy regularnie wymieniać).
Drugim pomieszczeniem, z którego usuwana jest większość zanieczyszczeń z całego budynku i w którym gromadzi się ich stosunkowo dużo jest łazienka. Jeśli jest większa niż 6,5 m3 może być wentylowana w sposób naturalny, czyli przy użyciu wentylacji grawitacyjnej. Jeśli jest jednak mniejsza konieczne jest zastosowanie wentylacji mechanicznej. Kratka wentylacyjna, którą powietrze dostaje się do kanału musi znajdować się możliwie blisko sufitu - jej górna krawędź nie powinna być od niego niżej niż 15 cm, żeby powietrze bez przeszkód mogło napływać do kanału. Warto też wziąć pod uwagę, że małe wentylatory zamontowane we wlotach do kanałów wentylacyjnych mogą blokować naturalny przepływ powietrza, kiedy są wyłączone (czyli przez większość czasu). Wentylatorów mechanicznych nie wolno stosować w łazienkach, w których znajdują się urządzenia grzewcze obsługujące centralne ogrzewanie lub ogrzewające wodę zasilane gazem i wyposażone w otwartą komorę spalania. Wspomaganiem wentylacji łazienki są m.in. podcięte u dołu, wyposażone w otwory lub kratkę wentylacyjną drzwi czy wywietrznik grawitacyjny umieszczony w wylocie przewodu wywiewnego.
Wentylacja musi być chroniona
Niezmiernie ważne dla poprawnego działania wentylacji są właściwa ilość i odpowiednia izolacja kanałów wentylacyjnych. Zdarza się, że przewodów jest za mało, co skutkuje ryzykiem podłączania kilku urządzeń czy pomieszczeń do jednego przewodu. Taki zabieg zaburza prawidłowe działanie wentylacji. Pracując nad izolacją systemu też należy się wystrzegać różnych pułapek. Najskuteczniej i najbezpieczniej jest postawić na wysokiej jakości materiały izolacyjne typu ThermaSmart PRO firmy Thermaflex. Takie produkty tworzą barierę dla pary wodnej, eliminując skraplanie wody na powierzchni rur i ich stopniową korozję. Obniżają poziom hałasu, który tworzy przepływ powietrza przez kanały. Pozwalają też uniknąć strat ciepła, generując przy tym oszczędności. Są bezpieczne - trwałe, niepalne (co jest ważne, bo kanały i rury w razie pożaru mogą stać się nośnikami dymu i ognia), odporne na uszkodzenia mechaniczne. Okładziny izolacyjne należy precyzyjnie przycinać, by nie było konieczności dosztukowywania ich na kanale. Najłatwiej, najszybciej i najefektywniej montuje się izolacje elastyczne. Prym wśród nich wiedzie właśnie seria Therma Smart PRO wykonana z pianki polietylenowej o zamkniętej strukturze.
Wentylacja kanalizacji
Nie wolno zapominać, że kanalizacja także wymaga wentylacji. Gdy jej tam zabraknie wyziewy z instalacji będą docierać do wnętrza obiektu. Dlatego w każdym pionie trzeba zamontować kominki odpowietrzające, a piony wyprowadzić ponad dach. W niektórych pionach kominki można zastąpić zaworami napowietrzającymi.
Jedna z ważniejszych instalacji w budynku
We właściwy sposób zamontowana i zaizolowana wentylacja dostarcza zgromadzonym w pomieszczeniach odpowiednią ilość tlenu, usuwa zużyte, zanieczyszczone powietrze, a także poprawia wydajność systemu grzewczego. Bez niej komfort przebywania w budynkach jest niemożliwy do osiągnięcia. Dlatego wydajne systemy klimatyzacyjne są podstawą funkcjonowania każdego obiektu.
