Polska od lat boryka się ze spadkiem populacji. Rządy przeciwdziałają temu na różne sposoby, m. in. budując nowe żłobki i przedszkola. Zmiany klimatu wymuszają nowe podejście do materiałów i technologii budowlanych. Budownictwo szkieletowe-drewniane może rozwiązać problemy z emisjami gazów i niedoborem miejsc w przedszkolach.
Brak przedszkoli a kryzys demograficzny
W 2020 roku odnotowano 355 309 żywych urodzeń oraz 477 355 zgonów. Na tak dużą ilość zgonów wpłynęła pandemia COVID-19, ale od lat trend jest wyraźnie spadkowy – w 2010 roku populacja Polski wynosiła 38 529 866 osób, ale już w 2020 było to 38 265 013. Jeżeli się utrzyma, w najbliższych dekadach może się zmniejszyć o kilka milionów.
Przyczyn kryzysu demograficznego w Polsce jest wiele, ale jednym z najważniejszych są braki infrastrukturalne. Mowa tutaj nie tylko o zasobach mieszkaniowych (choć z każdym rokiem powstaje ich coraz więcej, utrzymujące się wysokie ceny za m2 skutecznie utrudniają założenie rodziny), ale również o usługach publicznych w postaci odpowiedniego systemu opieki nad dziećmi i ich edukacji.
Według danych zebranych przez Główny Urząd Statystyczny, w Polsce w 2020 roku działało 4,6 tys. żłobków oraz 22,3 tys. placówek wychowania przedszkolnego, do których uczęszczało 90,4% dzieci. Statystyki te mogą na pierwszy rzut oka imponować, ale rzeczywistość jest mniej pozytywna – miejsca w przedszkolach i żłobkach są trudno dostępne. Naczelna Izba Kontroli w 2019 roku sprawdziła ten problem – w kontrolowanych gminach liczba wniosków przekraczała liczbę miejsc nawet o 60%, a jedna trzecia dzieci nie dostała się do przedszkola.
Jak wspierać dzietność i budować zeroemisyjnie
Niska dzietność, spadająca ilość urodzeń i braki w infrastrukturze oświatowo-wychowawczej to gotowy przepis na kryzys demograficzny. Polski rząd próbuje mu przeciwdziałać w ramach ogłoszonego w 2021 roku Polskiego Ładu. Rozwiązanie kwestii demograficznych oraz edukacyjnych to priorytet rządzących na najbliższe lata.
W ramach Polskiego Ładu postuluje się m. in. budowę przedszkola w każdej gminie. Jest to ogromne przedsięwzięcie infrastrukturalne, do którego potrzebna będzie odpowiednia technologia. Kolejnym czynnikiem, który wpływać będzie na strukturę demograficzną Polski w nadchodzących dziesięcioleciach, będą zmiany klimatu. Wymuszą one zmiany w obrębie budownictwa, powstanie więc problem – jak zbudować przedszkole i żłobek w każdej gminie w sposób szybki, trwały i niskoemisyjny?
Drewniane przedszkola
Rozwiązaniem będzie zmiana stosowanych technologii i materiałów budowlanych. Dotychczas budowano głównie z użyciem betonu i stali, ale zmniejszająca się ilość dostępnych surowców (spadają np. zasoby piasku) oraz konieczność zmniejszania emisji sprawiły, że coraz więcej firm buduje z użyciem drewna.
W przeciwieństwie do innych materiałów budowlanych jest całkowicie odnawialne, a połączenie lasów gospodarowanych w sposób zrównoważony, recyklingu oraz właściwej gospodarki surowcowej gwarantuje jego ekologiczność. Drewno potrafi również wiązać w sobie CO2, czym przyczynia się do zmniejszania emisji oraz jest podstawą wytrzymałych materiałów budowlanych takich jak LVL, KVH czy BSH.
Drewno jest podstawowym materiałem używanym w budownictwie szkieletowym-drewnianym, które udowodniło już swoją wysoką jakość w sektorze mieszkaniowym. Budynki powstałe w tej technologii popularne są w Niemczech czy krajach skandynawskich. Stały się też podstawą m. in. szwedzkiego programu mieszkaniowego Allmännyttans Kombohus, gdzie bardzo ważną rolę odgrywa ślad węglowy. Technologia ta przez ostatnie lata zyskuje też coraz więcej zwolenników w Polsce – mówi Roman Jakubowski, Unihouse SA.
Szybkość i łatwość modyfikacji
Jedną z zalet prefabrykowanych budynków na szkielecie drewnianym jest szybki czas realizacji inwestycji – po złożeniu w pełni wyposażonych modułów w fabryce (dla przykładu, zakład Unihouse w Bielsku Podlaskim jest w stanie produkować około siedmiu modułów dziennie, każdy o powierzchni 40-60 m2) na placu budowy następuje tylko ich ostateczny montaż. Po wylaniu fundamentów instalacja gotowych elementów zajmuje kilka dni – pojedynczy dom w ramach budowanego przez Unihouse i Polskie Domy Drewniane osiedla w Choroszczy montowano z paneli średnio trzy dni.
Moduły dają również możliwości modyfikacji niemożliwe do spełnienia w budynkach powstałych w tradycyjny sposób. Złożone z nich przedszkole, akademik czy dom opieki może powstać na praktycznie każdym gruncie oraz można je rozszerzać o kolejne części. Łatwość modyfikacji i szybkość budowy to atut nie tylko dla gmin, które w krótkim czasie będą mogły zaspokoić zapotrzebowanie na punkty opieki nad dziećmi, ale również dla firm, które mogą używać tego typu rozwiązań do budowy przyzakładowych przedszkoli i żłobków.
Jak widać, drewno konstrukcyjne oraz technologia prefabrykacji modułowej mogą pomóc w rozwiązaniu problemów demograficznych i oświatowych. Nie dość, że budynki szkieletowe-drewniane mogą stać się podstawą programów mieszkaniowych, to jeszcze mogą posłużyć do polepszenia jakości usług publicznych, na czym skorzystają wszyscy.
