Modę najczęściej kojarzymy z popularnym w danym okresie sposobem ubioru, ale występują one również w innych dziedzinach życia. Tyczy się to również nagrobków – w ich wypadku trendy zmieniają się wolniej, ale nie ulega wątpliwości, że estetyka pomników jest odbiciem czasów, w których zostały wykonane.
Historyczne grobowce
Nagrobki nie tylko są wyrazem naszego szacunku dla zmarłej osoby, ale również są świadectwem minionych epok. Estetyka grobowców zawsze była w mniejszym lub większym stopniu odzwierciedleniem wizualnych trendów panujących w danym okresie historycznym. Najczęściej występują w formie kamiennych płyt, ale mogą przybierać formy bardziej rozbudowane. Najlepszym przykładem są piramidy w Gizie, monumentalne grobowce wybudowane dla faraonów Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa.
Wpływ na wygląd nagrobków mają nie tylko estetyczne mody danej epoki, ale również kwestie kulturowe i religijne. W Polsce najlepszym przykładem będą żydowskie kirkuty – znajdujące się na nich macewy wyróżniają się płaskorzeźbami w górnej części oraz zapisanym hebrajskim alfabetem inskrypcjami w dolnej partii. Innym przykładem mogą być grobowce muzułmańskie, cechujące się prostotą i brakiem zdobień, wynikającą z obowiązującego w islamie nakazu skromności.
Ciekawym przykładem wynikającym nie tylko ze względów kulturowych, ale również z uwarunkowań przyrodniczych jest cmentarz Saint Louis No. 1 w Nowym Orleanie. Jest on pełen prostopadłościennych grobowców utrzymanych w białoszarej kolorystyce, ale wszystkie groby znajdują się nad ziemią. Wynika to z położenia nekropolii na podmokłym terenie, ale również z często i obficie padających deszczów, które wymywają i tak wilgotny już grunt.
Nagrobki wybierane przez Polaków
Polskie cmentarze pełne są wielu interesujących projektów, ale mimo iż różnią się one między sobą mają pewne cechy wspólne. Dominują proste kształty, często spotkać można krótkie, eschatologiczne sentencje wyryte w płycie napisowej. Polacy polubili w ostatnich latach nawiązywanie do występujących w naturze form, więc spotkać się można z nagrobkami o nieregularnych kształtach.
Współcześnie zaobserwować można pewien odwrót od obłych kształtów, które popularne były w ostatnich latach – mówi Mariusz Wierzbicki, Kamieniarstwo Diamentum. – Klienci coraz częściej wybierają formy oparte na prostych kątach i minimalnej ilości zdobień. Częstsze jest również mieszanie kolorów oraz wybór grubszych kamieni. We wcześniejszych latach najpopularniejsze były płyty o grubości 5 cm, obecnie znacznie częściej wybiera się płyty 8, 10 i 12 centymetrowej grubości.
Nowe sposoby zdobień
Kolejny trendem, który zaistniał w ostatnich latach na polskich cmentarzach, jest akcentowanie kamiennych płyt dodatkami ze stali nierdzewnej. Wielu kamieniarzy oferuje wykonanie metalowych kwiatów i płaskorzeźb, co spotyka się z dużym zainteresowaniem ze strony klientów.
Zmieniają się również formy napisów. W ostatnich latach upowszechniło się „wtapianie” metalowych liter w płytę napisową. Wycina się je laserem z nierdzewnej blachy w konkretnym wymiarze, a następnie frezuje się w płycie odrobinę (około milimetra) większe otwory, w które wkleja się litery.
Coraz częściej spotkać się można z niecodziennymi, wręcz ekstrawaganckimi nagrobkami. Pojawiają się również grobowce o niespotykanych kształtach, np. motocykli czy samochodów umieszczonych na płycie głównej. Możliwe stało się też wygrawerowanie kolorowego zdjęcia całej zmarłej osoby, z czego korzysta wiele osób.
