Zmiany klimatu sprawiły, że do rachunku ekonomicznego firmy muszą dodawać także aspekt ekologiczny. Przedsiębiorstwa przywiązują coraz większą wagę do ESG, ale wciąż muszą łączyć niskie koszty z niewielkim wpływem na środowisko. Jednym z sektorów, którym się to udaje, jest drewniane budownictwo modułowe.
Nowy świat wymaga nowego podejścia
Wydarzenia ostatnich lat dowodzą, że zmiany potrafią zachodzić szybko i gwałtownie. Dowodem jest pandemia COVID-19, która kosztowała życie setki tysięcy ludzi i sprawiła, że państwa z dnia na dzień praktycznie przestały funkcjonować. W ostatnich czasach wzrosła również konieczność dostosowania się do zmieniającego się środowiska. Dekady spalania paliw kopalnych i spowodowane nimi emisje gazów cieplarnianych doprowadziły do wzrostu średniej temperatury świata oraz znaczących przekształceń w przyrodzie. Jednym z głównych powodów był niepohamowany rozwój gospodarczy.
Czasy się zmieniają, ale jednego można być pewnym – firmy zawsze będą dążyć do maksymalizacji zysków i minimalizacji kosztów. Nie tylko podmioty gospodarcze prowadzą rachunki, czynimy to również my, licząc koszty życia. Większość z nas stara się żyć ekonomicznie, co może oznaczać zarówno niewielki wkład sił i kosztów, jak też balans finansowy.
Zmiany klimatu wymagają również bycia ekologicznym, co może oznaczać „związany z ochroną środowiska” lub „wyprodukowany z naturalnych surowców”. Jednakże ekologiczny nie zawsze równa się ekonomiczny – choć energia pozyskiwana z paneli słonecznych w 2020 roku osiągnęła rekordowo niskie ceny, brak odpowiedniej infrastruktury i przyzwyczajenie sprawiają, że spalanie paliw kopalnych wciąż jest podstawą wielu gospodarek. Nie zmienia to faktu, że gospodarka zmienia się razem z klimatem, starając się jak najmniej na niego wpływać.
Na znaczeniu zyskuje ekonomia cyrkularna. Dąży do zmniejszenia ilości odpadów i działa według zasady 3R – reduce, reuse, recycle. Nie tylko przywiązuje ona wagę do redukcji używanych zasobów, ale też zakłada ich ponowne wykorzystanie w nowej konfiguracji lub recykling celem odzyskania użytych surowców. Firmy przykładają też coraz większą wagę do ESG. W tworzeniu ratingów, planów i ocen przedsiębiorstw biorą się pod uwagę nie tylko kwestie finansowe, ale również środowiskowe, społeczne i korporacyjne (ESG to skrót od environmental, social responsibility i corporate governance).
Jak zmienia się budownictwo
Niektóre sektory gospodarki nie czekają na dalszy rozwój sytuacji i od wielu lat dostosowują się do zmieniającego się klimatu. Jednym z nich jest drewniane budownictwo modułowe, które zdobywa coraz większe uznanie na świecie, a z każdym rokiem rośnie ilość inwestycji budowlanych opartych na technologii prefabrykowanych modułów. Odpowiada to na bieżące zapotrzebowania, głównie w obszarze mieszkaniowym – szybki czas realizacji inwestycji modułowych (mogą być gotowe już w pół roku) sprawia, że są one atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych sposobów budowy.
Wnętrze fabryki Unihouse w Bielsku Podlaskim.
Budownictwo drewniane wyznacza również nowe szlaki dla całego sektora, jak w soczewce skupiając w sobie zasadę 3R. Moduły konstruowane są w fabryce, co oznacza oszczędność czasu, pieniędzy i surowców. Większość pracy wykonują sterowane komputerowo maszyny, które mogą wykonać projekty z nawet najbardziej surowymi wymaganiami. W ten sposób redukuje się zużycie zasobów oraz niezbędny nakład pracy.
Moduły projektowane są w określonym celu, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby używać ich inaczej. Współczesna technologia pozwala na konstruowanie wielokondygnacyjnych budowli z prefabrykowanych modułów; dodatkowo, można je umieszczać w różnych konfiguracjach, a nawet, gdy zajdzie taka potrzeba, przewozić z miejsca na miejsce. Z modułów można wznosić np. biurowce, a gdy spadnie zapotrzebowanie na przestrzeń biurową, można je przekształcić w mieszkania.
Kolejnym atutem jest fakt, że prefabrykowane moduły wykonywane są z naturalnych materiałów i wywierają niewielki wpływ na środowisko. Głównym surowcem używanym do produkcji jest drewno, które zapewnia dobre właściwości fizykochemiczne budynku, a dodatkowo jest jedynym odnawialnym surowcem budowlanym. Same moduły są zdatne do recyklingu, nie tylko w zmianie użycia, ale też w odzysku materiałów.
Doceniane i nagradzane
Budownictwo modułowe jest doceniane przez ustawodawców. Pod koniec 2020 roku Polskie Ministerstwo Środowiska nagrodziło firmę Unihouse tytułem Championa w konkursie „Dom z klimatem”. Ministerstwo doceniło poszanowanie środowiska w procesie produkcji, walory architektoniczne i wygodę realizacji. Technologia szkieletowa drewniana jest także doceniana w Skandynawii, gdzie realizacje z jej użyciem liczone są w setkach. W kwietniu 2022 realizacja Unihouse w Trondheim otrzymała nominację do norweskiej nagrody Årets Leilighetsprosjekt 2022 za projekt mieszkaniowy.
Choć wydawać by się mogło, że technologia ta jest droższa niż tradycyjne budownictwo, koszty budynku modułowego są porównywalne z tradycyjną budową. Większość pracy odbywa się w fabryce, co poprawia jakość i skraca czas pracy na budowie – to natomiast zmniejsza znacznie koszty ogólne budowy, nadzoru oraz koszty finansowania i ubezpieczeń. Również większość kosztów związanych z przygotowaniem placu budowy jest niwelowana, bowiem na miejscu następuje tylko montaż i minimalna ilość prac wykończeniowych i instalacji technicznych. Dodatkowo mniejsze są koszty środowiskowe, wywozu odpadów, utrudnienia dla sąsiadów itd., więc nic nie stoi na przeszkodzie, żeby budownictwo modułowe nazywać ekonomicznym, jak też ekologicznym.
