Dostosowanie przestrzeni do potrzeb osób niepełnosprawnych i ograniczonych ruchowo jest wyzwaniem dla każdego projektanta. Widać to szczególnie w wypadku łazienki, która powinna być maksymalnie ergonomiczna. Wiele osób decyduje się np. na prysznic walk-in, który jest wygodniejszy dla osób niepełnosprawnych. W tej sytuacji ważny jest dobór odpowiedniego odwodnienia.
Ile jest osób niepełnosprawnych w Polsce
Według rządowych danych w Polsce żyje około 3 milionów osób z potwierdzoną niepełnosprawnością, ale według szacunków może ich być do dwóch razy więcej. Główny Urząd Statystyczny informuje, że w 2019 roku niepełnosprawni stanowili 3,6% ogólnej liczby pracujących. Tak duża ilość osób z jakimś stopniem niepełnosprawności nie pozostaje bez wpływu na inne sfery życia.
Dodać do tego należy fakt, że polskie społeczeństwo się starzeje – według przewidywań w 2050 roku aż 32,7% procent populacji będzie w wieku powyżej 65 roku życia. Oznacza to nie tylko problemy dla całej gospodarki, ale również zmianę perspektywy w projektowaniu urządzeń, pomieszczeń i budynków. Osoby starsze niejednokrotnie mają problemy z poruszaniem się, więc projektanci i producenci będą musieli wziąć ich potrzeby pod uwagę.
Łazienka dostępna dla wszystkich – najważniejsze kwestie
Znajdzie to swoje odzwierciedlenie szczególnie w projektowaniu łazienek, które trzeba będzie dostosować do potrzeb osób starszych i mniej sprawnych ruchowo. W wypadku obiektów publicznych konieczność ich dostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych określają szczegółowo przepisy prawa budowlanego z 7 lipca 1994 roku. W wypadku domów czy mieszkań wszystko pozostaje w gestii właścicieli, ale zapisy rozporządzenia mogą służyć jako wytyczne.
Toaleta dla osób z niepełnosprawnością musi mieć określone wymiary. Obrys zewnętrzny pomieszczenia nie powinien być mniejszy niż 200 × 240 cm, a przestrzeń manewrowa powinna wynosić co najmniej 150 × 150 cm. Drzwi muszą mieć minimum 90 cm szerokości. Wszystkie powierzchnie powinny być antypoślizgowe, a akcesoria sanitarne umieszczone na odpowiedniej wysokości.
Szczegóły projektowe
Domowa łazienka musi znajdować się we właściwym miejscu, najlepiej na parterze. Przejścia pomiędzy pomieszczeniami, a zwłaszcza drzwi — powinny być bezprogowe — ułatwi to poruszanie się i zapewni bezpieczeństwo. Szczególnie istotna jest szerokość drzwi – nie powinna ona przekraczać określonego w ustawie wymiaru 0,9 m, gdyż większe mogą być trudne w otwieraniu.
Jedną z najważniejszych kwestii jest zapewnienie odpowiedniej przestrzeni manewrowej. Musimy pamiętać, że istotna jest nie tylko szerokość pomieszczenia i odległości pomiędzy poszczególnymi urządzeniami, ale również ilość miejsca przy nich samych. Powinna być ona na tyle duża, żeby osoba poruszająca się na wózku nie miała problemów ze skorzystaniem np. z umywalki.
W tej sytuacji kluczowe są wysokości, na których umieszczone będą urządzenia sanitarne. Dla przykładu umywalka powinna być dostosowana do poziomu wózka lub umieszczona na wysokości 45 cm nad podłogą. Podobna wysokość sprawdzi się w wypadku WC. Miska WC powinna być także wyposażona w uchwyty. Żeby ułatwić podstawowe czynności higieniczne, warto rozważyć toaletę myjącą.
Prysznic dla osób niepełnosprawnych – o czym pamiętać
Najodpowiedniejszym rozwiązaniem będzie budowa prysznica typu walk-in, czyli bez żadnych progów. Nie posiada on brodzika, ale z tego powodu konieczne jest odpowiednie zaplanowanie odwodnienia. Najlepiej nadadzą się do tego odwodnienia liniowe takie jak np. Linearis Infinity firmy Kessel. Dostępne są w wymiarach od 800 do 1600 mm, ale można je skracać, wydłużać i łączyć pod trzema kątami (30, 45, 90°), co umożliwia ich montaż nie tylko na środku podłogi, ale również przy ścianie lub w kątach. Szczotkowana powierzchnia stali V4A, z której wykonana jest pokrywa, zapewnia bezpieczne poruszanie się po kabinie. Interesującym rozwiązaniem jest też odpływ prysznicowy Linearis Compact, posiadający dwustronną pokrywę. Po jej odwróceniu możliwe jest jej wypełnienie płytką, co da minimalistyczny efekt w kompozycji płytek na posadzce.
Odpływ szczelinowy Linearis Infinity KESSEL
Jeśli niemożliwy jest montaż odwodnienia liniowego (np. z powodu niewłaściwej wysokości zabudowy), warto rozważyć odpływ ścienny taki jak Scada. Cechuje się on odpornością na działanie wilgoci i przepustowością 30 l/min. Bez względu na wybrany rodzaj odwodnienia należy zaplanować odpowiedni spadek podłogi – powinien on wynosić min. 2%, co zapewni bezproblemowe odprowadzanie wody.
Odpływ ścienny Scada KESSEL
Bardzo ważną kwestią jest też utrzymanie odpływu w czystości. Aby długo się cieszyć komfortem prysznica, trzeba regularnie sprawdzać wnętrze odpływu i usuwać na bieżąco zanieczyszczenia. Dlatego też łatwy dostęp do jego wnętrza sprawi, że oszczędzimy czas na porządki i bezproblemowo utrzymamy higienę w łazience.
Łatwy dostęp do wnętrza – syfon i pokrywa odpływu Scada KESSEL
Poza koniecznością zapewnienia odpowiedniej przestrzeni i urządzeń pamiętajmy, że choć projektujemy łazienkę dla osób niepełnosprawnych, prawdopodobnie będą z niej korzystać także osoby pełnosprawne, więc powinna być ona wygodna i funkcjonalna dla każdego. Jeśli dysponujemy ograniczoną ilością przestrzeni, lepiej jest zrezygnować z niektórych sprzętów. Pamiętajmy też, że osoby starsze lub niepełnosprawne powinny mieć w łazience dostęp do akcesoriów, które umożliwią im samodzielne funkcjonowanie.
