Dobry design to podstawa — o wiodącej roli wzornictwa w projektowaniu nowoczesnych odwodnień

Encyklopedia PWN definiuje wzornictwo przemysłowe jako projektowanie wzorów wyrobów przeznaczonych do masowej produkcji, którego celem jest rozwijanie kultury materialnej społeczeństwa przez podnoszenie estetyki wytwarzanych przemysłowo przedmiotów codziennego użytku. Z kolei definicja z publikacji „Stan wdrożenia wzornictwa przemysłowego w polskich branżach produkcyjnych” mówi, że jest ono działalnością twórczą mającą na celu uzyskanie określonych cech przedmiotów, procesów, usług oraz nadającą formę ideom tak, by stały się praktycznymi i atrakcyjnymi propozycjami dla użytkowników.

Wraz z rozwojem masowej produkcji wzornictwo przemysłowe zaczęło się upowszechniać. Widać to chociażby po działalności szkół takich jak niemiecki Bauhaus, który w 1919 rozpoczął rewolucję w projektowaniu, a jego nazwa do dziś używana jest na określenie charakterystycznego stylu kładącego główny nacisk na funkcjonalność. Innymi przykładami mogą być działający w ZSRR w latach 1918-1930 Wchutiemas, a także istniejący do 1950 polski Instytut Wzornictwa Przemysłowego.

Wzornictwo przemysłowe (szerzej znane jako design) od wielu lat jest jednym z bardziej decydujących czynników sukcesu firmy lub produktu. To projekt decyduje o walorach estetycznych, ale również wpływa na użyteczność danej rzeczy. Niejednokrotnie może dojść do sytuacji, w której superfunkcjonalny produkt nie odniesie sukcesu ze względu na słaby wygląd, ale może być też odwrotnie – nawet najpiękniejsza rzecz nie znajdzie uznania, jeśli nie będzie spełniać swoich funkcji.

Zanim powstanie końcowy produkt, proces projektowania musi przejść przez wiele etapów. O wzornictwie często mówi się, że stoi ono na czterech nogach – są to sztuka, nauka, technika i biznes. Każda z nich jest istotna w wykreowaniu końcowego produktu. Dobry projektant powinien brać pod uwagę dotychczasowe osiągnięcia sztuki i korzystać z obecnego stanu wiedzy. Powinien również dostosować projektowany produkt do współcześnie stosowanych technologii oraz powinien uwzględnić zarówno potrzeby klienta, jak i również końcowego nabywcy.

Konsumenci przywiązują dużą wagę do wizualnej warstwy produktu, więc musi ona spełniać nie tylko podstawowe zasady estetyki (forma, kompozycja, kolor), ale również wpisywać się w panujące w danym czasie i miejscu trendy czy mody. Głównym celem projektantów jest stworzenie produktu, który będzie odpowiadał potrzebom rynku, zleceniodawcy oraz klienta. Musi być on wygodny w użytkowaniu, trwały, wyróżniający się wyglądem oraz ceną, gdyż są to niektóre z czynników, na które zwracają uwagę klienci.

Proces projektowania można podzielić na kilka części. Pierwszą jest analiza potrzeb i oczekiwań klienta, po czym następuje badanie rynku. Po zgromadzeniu wstępnych informacji projektanci przystępują do tworzenia projektu, który jest później poprawiany i dostosowywany do potrzeb klienta. Po jego zatwierdzeniu tworzy się prototyp, który podlega wszystkim niezbędnym testom (np. w wypadku odpływu będzie to test przepustowości i spełnienie określonych norm głośności). Dopiero po przeprowadzeniu niezbędnych badań produkt wchodzi do masowej produkcji i trafia do sprzedaży.

Projektując takie urządzenia jak zawory przeciwzalewowe, separatory czy przepompownie, trzeba mieć świadomość, że najważniejsza jest ich funkcjonalność, czyli zapewnienie bezpieczeństwa, a więc liczą się tu głównie takie cechy jak wydajność pomp, trwałość materiału, a także bezproblemowość działania komponentów, np. urządzeń sterujących. Mimo takich uwarunkowań projektanci mają nadal duży wpływ w kwestiach estetycznych. Dla przykładu, produkty firmy Kessel zwracają uwagę kolorystyką – poszczególne i często najważniejsze elementy danego produktu (np. klapy w zaworach przeciwzalewowych) są w kolorze fioletowym, co wyróżnia je na tle innych. Również zastosowany materiał – w tym wypadku wytrzymałe tworzywo sztuczne – może być cechą charakterystyczną produktów danej firmy.

W przypadku separatorów tłuszczu, duże znaczenie ma zachowanie szczelności i kształt zbiornika. Aby móc swobodnie go ustawić w jakimś wnętrzu, zaprojektowano go tak, aby jego forma była jak najbardziej opływowa. Ma to na celu wyeliminowanie osadzania się osadów na dnie zbiornika, a także zapewnienie swobody transportowej, zwłaszcza w pokonywaniu wąskich przejść. Na uwagę zasługuje też szczelne zamknięcie pokryw, uniemożliwiające przedostawanie się nieprzyjemnych zapachów.

Nieco większe możliwości kreowania unikalnej estetyki projektanci mają w wypadku przedmiotów bardziej widocznych, np. odpływów łazienkowych. Dobrze zaprojektowany produkt będzie zarówno harmonijnie wpisywał się w swoje otoczenie, jak też posiadał to „coś” wyróżniającego go na tle innych i otoczenia. Przykładem może być tu odpływ ścienny Scada firmy Kessel, który dzięki zastosowaniu monochromatycznej stali nierdzewnej nadaje się do łazienki o każdym stylu wykończenia. Dodatkowo wyróżnia go opcjonalnie zastosowane podświetlenie LED, nadające wnętrzu niepowtarzalnego klimatu.

Na szczególną uwagę zasługuje też odpływ szczelinowy Linearis Infinity, posiadający możliwość skracania i przedłużania pokrywy, a także nadający się do ułożenia w różnych zakresach kątów. Zastosowanie najwyższej jakości stali szlachetnej V4A i to w różnych kolorach, pozwoliło mu na zapewnienie niezwykłej odporności i ponadczasowego wyglądu.

O sukcesie danego produktu niejednokrotnie decydują detale estetyczne i szczegóły techniczne. Projektanci w czasie swojej pracy zwracają uwagę na wszystkie aspekty produktu, dzięki czemu możliwe jest tworzenie niezawodnych i wyróżniających się estetycznie przedmiotów. Również dotyczy to odwodnień. W wypadku np. zaworów przeciwzalewowych nawet niewielka niedokładność w projekcie i procesie wykonania klap przeciwzalewowych, mogłaby skutkować zalaniem domu. Wzornictwo przemysłowe to praca dla całego sztabu specjalistów i bez wątpienia jest jednym z najważniejszych czynników sukcesu, na co zwraca uwagę coraz więcej firm.